سلام
برای رسیدن به وحدت در جهان اسلام و رفع اختلافات موجود چه کار باید کرد؟
فکر می کنم هر اختلافی راه حل خودش را می خواهد، یک راه حل برای تمام اختلافات به احتمال قوی وجود ندارد و اگر هم وجود داشته باشد ، خیلی کلی خواهد بود که نیاز به تحلیل و تدقیق خواهد داشت،
اولین ریشه ی اختلافات در فهم دین ، تفاوت استعداد ها، تفکر ، تعقل و سطح علمی افراد است ،
این ریشه ی اختلاف طبیعی است و بیشتر به خلقت انسان ها بر می گردد، خداوند متعال انسان ها را از نظر استعداد متفاوت خلق کرده است، و همین تفاوت استعداد های انسان در خلقت ، طبعا در سطح علمی افراد و در فهم مطالب علمی و دینی از جمله در فهم دین خواسته یا ناخواسته اثر می گزارد،
راه حل این اختلافات فقط پرورش دادن صحیح استعداد ها و بالا بردن سطح علمی و فکری افراد و مجهز کردن محقق به ابزار های صحیح فکری است،
تاجای که ممکن است از نظر علمی افراد محقق می بایست با اموزش های صحیح، استعداد ها، تعقل و تفکر شان شکوفا گردد ،
رویش های درست فکر کردن و ابزارهای صحیح شناخت دین و معیار ها و مبانی درست علمی و قابل قبول دینی و عقلی برای فهم مطالب دینی به آنان آموزش داده شود، و تا جای که امکان علمی وجود داشته باشد تلاش شود که استعداد های آفراد به نحوی صحیح پرورش یابد و سطح علمی آنان ارتقی داده شود تا از خطا ها و اشتباهات در فهم دین جلوی گردد
این کار گرچه ریشه های اختلاف را کاملا از بین نمی برد و منشا وحدت کامل در فهم دین نمی گردد ، بگونه که هیچ اختلافی بعد از آموزش صحیح ، در فهم دین صورت نگیرد،
اما تا حد زیادی اختلافات را کاهش می دهد و کنترل می کند ، و از خطاها و اشتباهات و اختلافات ناخواسته جلوی گیری می کند،
و مهم تر از همه اختلافات را قانون مند و قابل نقد می سازد، که با معیار ها و مبانی صحیح قابل قبول نقد می گردد و خطا و اشتباهات طرف با معیار های قابل قبول و علمی ، روشن می گردد،
عامل دوم اختلاف گرایش های اجتماعی ، سیاسی و نژادی و یا حب و بعض ها است،
گرایش های انسان به طبیعی و غیر طبیعی و ا رزشی و غیر ارزشی قابل تقسیم است،
گرایش به توحید و دین از گرایش های مقدس و قابل پرورش است ، گرایش های تند به دنیا و مظاهر دنیا و سنت های غلط نژادی و قومی ، از گرایش های غیر ارزشی و محصول تربیت های ناصحیح خانوادگی و اجتماعی است،
گرایش ها به هر حال ، منشأ حب و بعض در انسان ها می گردد و حب و بعض ها مخصوصا، حب و بعض های کورانه کورانه ، منشا بعضی از بدفهمی ها و کچ فهمی ها و نا فهمی ها می گردد،
محقق و اسلام شناسی که با گرایش های اصلاح نشده، و حب و بغض ، اقدام به فهم دین می نماید اغلب، گرایش های نادرست او باعث بدفهمی و کچ فهمی می گردد،
و یکی از عوامل اختلاف در فهم دین همین گرایش های غیر ارزشی و حب و بغض ها، می باشد ،
راه حل این عامل هم تربیت صحیح است این عامل را هم تاحدودی می توان با آموزش ها و تربیت صحیح کنترل کرد، و از بد فهمی های عمدی حد اقل جلو گیری نمود،
مخصوصا با تقویت ایمان و باور های دینی و تقویت روحیه مقوله انسان در محضر حق بودن و مسئولیت داشتن در برابر حق ، و روحیه حق خواهی و حق طلبی و بی طرفی، در مسایل دینی، و فهم دین
به محققبن و اسلام شناسان اموزش داد و تربیت کرد، که گرایش های خودشان را اصلاح و کنترل کنند، و بر هواهای و گرایش های غیر ارزشی نفسانی شأن مسلط باشند ،
و بگونه محققین را تربیت نمود که سعی کنند گرایش ها و حب و بغض های خود شان را در فهم دین و حقایق دینی دخالت ندهند ، و خود را به چیزی که در فرهنگ اسلامی به عدالت و تقوی معروف است ، مجهز نمایند،
و در مقام شناخت و نظر دادن، با کمال حق خواهی و اخلاص و تنها بر اساس معیارهای عقلی و علمی قابل قبول به شناخت دین ونظر دادن اقدام نمایند،
همانطور که از محقق و مقدس اردبیلی نقل شده است که هنگام فتوا دادن به عدم نجاست آب چاه ، چاه خانه خود را با خاک پر کرد، تاحب عدم نجاست چاه خانه خودش، روی فتوای او به عدم نجاست آب چاه، اثر نگزارد،
بلی انسان ها از نظر گرایش ها ، قابل تربیت است ، رسیدن به مقام عدالت و تقوی ، یعنی در مبارزه با هوای نفسانی و تعدیل گرایش ها به حد تعادل و تسلط بر هواهای نفسانی رسیدن، بگونه که حد اقل عمدا بر خلاف موازن و معیار ها و مبانی مورد قبول نظر و فتوا ندهد،
یکی از ادله شرط عدالت در مرجع تقلید از دیدگاه شیعه همین است که این صفت باعث می شود که مرجع تقلید در فتواهای خودشان براساس معیارهای نظر بدهد نه بر اساس حب و بغض ها و گرایش ها ،
تربیت گرایش ها و تعدیل حب و بغض برای انسان ها ممکن است و قطعا مثل تعلیم صحیح از بسیاری از اختلافات جلوی می کند و زمینه وحدت رویه در فهم دین را فراهم می کند ، و از تاثیر عمدی گرایش ها و حب و بغض ها در فهم دین جلوی گیری می کند
با سپاس