سلام
برخی از اختلافات در شناخت و فهم دین بعد از قبولی دین می باشد، که مانند هر اختلاف دیگری احیانا در حد اختلاف فکری و نظری باقی نمانده است و منشا اختلاف اجتماعی بین مسلمانان و حتی جنگ و نزاع ویران گر بین پیروان آن هم شده است،
راه حل های هم که ذکر شد و یا از سوی اندیشمندان و حکام اسلامی در طول تاریخ بکار گرفته شده است، تاکنون نتوانسته اختلافات را بکلی از بین ببرد، و اختلافات هم چنان به حال خودش باقی است،
مخصوصا اختلاف بین پیروان مذاهب اسلامی بحال خود باقی است، نهایت اختلاف در نوسان بوده است گاهی با تلاش خیر خواهان پیروان مذاهب در طول تاریخ، اختلافات کمتر شده است و زمان هم بدست بدخوان و یا دشمنان اسلام ، تشدید شده است و منجر به جنگ و نزاع شده است و احیانا پیروان بعضی از مذاهب اسلامی از بین رفته و نابود شده است و قضیه، منتفی به انتفای موضوع شده است،
البة ذکر این نکته لازم است که اختلاف اختصاص به مسلمانان ندارد و تنها بین مسلمانان و پیروان مذاهب اسلامی نیست ، پیروان ادیان دیگر هم اگر اختلاف بین شان بیشتر نباشد کمتر از مسلمانان نیست ،
و هم چنین اختلاف در اندیشه و فکر اختصاص به ادیان هم ندارد بین پیروان مکاتب مادی ، و اندیشمندان و متفکران جدید و قدیم ، اختلاف نظر و دیدگاه وجود دارد، بین حکما، عرفا، اهل ادب ، هنرمندان، سیاسیون ، اقتصاد دانان، جامعه شناسان، روان شناسان، و هر مجموعه فکری جدید و قدیم اگر ملاحظه شود بین شأن اختلاف نظر و فکر وجود دارد،
شاید در جهان هیچ مکتب فکری و دینی وجود نداشته باشد که بین پیروان آن اختلاف نظر وجود نداشته باشد، حد اقل بین پیروان آن مکتب با پیروان مکاتب دیگر اختلاف وجود دارد ،
طبعا از سوی متفکران عالم و خیر خواهان جامعه بشری در طول تاریخ برای حل اختلافات و یا به حد اقل رساندن اختلافات راه حل های پیشنهاد شده است،
که در یک نگاه کلی به این راه حل ها به خصوص راه حل های که برای حل اختلاف پیروان ادیان و مذاهب پیشنهاد شده است ، می توان آن راه حل ها را به راه حل درون دینی و بیرون دینی تقسیم کرد ، ادامه دارد،